حیوانات در حرم (قرآن)از امتیازات اسلام آن است كه یك منطقه از زمین را منطقه امن قرار داده است؛ بگونه‌ای که نه تنها انسان‌ها بلکه حیوانات نیز در منطقه حرم از ایمنی و امنیت برخوردار هستند. فهرست مندرجات۲ - مفهوم شناسی ۲.۱ - حرم ۲.۲ - امن ۳ - امنیت حیوانات در حرم ۴ - پانویس ۵ - منبع ۱ - آیه قرآنلزوم امنیت حیوانات در حرم و عدم جواز آزار آنها: • «... ومن دخله کان ءامنـا...؛ [۱]
آل عمران/سوره۳، آیه۹۷.
در آن نشانه‌هایى روشن (از توحید و حکمت و رحمت خداوند است و از آن جمله) مقام ابراهیم است و هر كه به آن جا وارد شود در امان است (باید در امان باشد)، و خدا را بر عهده مردم (این حق) است كه آن خانه را قصد كنند و اعمال حج آنجا را به جا آورند البته بر كسى كه بتواند به سوى آن راه یابد؛ و هر كه كفران نماید (بداند كه) حتما خداوند بى‌نیاز از جهانیان است.»• «وَ إِذْ قالَ إِبْراهیمُ رَبِّ اجْعَلْ هذا بَلَداً آمِناً...؛ [۲]
بقره/سوره۲، آیه۱۲۶.
و (به یاد آرید) هنگامى كه ابراهیم گفت: پروردگارا، این (سرزمین) را شهرى امن قرار ده...»۲ - مفهوم شناسیبرای فهم بهتر از آیه باید به دو اصطلاح توجه بیشتری شود: ۱- حرم ۲- امن ۲.۱ - حرمحرم مکّه را از آن حرم گویند كه بعضى چیزها در آن تحریم شده بخلاف سایر مواضع، همچنین است ماه حرام. [۳]
راغب أصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۲۳۰.
مصطفوی در التحقیق می‌نویسد: «أحرم الرجل بالحجّ، لأنّه یحرم علیه ما كان حلالا له من الصید و النساء و غیر ذلك؛ مرد در حج محرم می‌شود، زیرا آنچه از صید و زن و غیره بر او حلال بوده در حج بر او حرام می‌شود.» [۴]
مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۰۳.
مثل (أَ وَ لَمْ نُمَكِّنْ لَهُمْ حَرَماً آمِناً یجْبى إِلَیهِ ثَمَراتُ كُلِّ شَی‌ءٍ؛ [۵]
قصص/سوره۲۸، آیه۵۷.
آیا جا ندادیم آنها را در حرم امنى كه میوه‌هاى هر چیز بآنجا جمع می‌شود.) مسجد الحرام، بیت الحرام و شهر الحرام، همه از این باب اند یعنى اینها محترم‌اند و حدودى دارند و چیزهائى در آنها حرام شده كه در غیر آنها حرام نیست. [۶]
قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۲۳.
۲.۲ - امنأَمْن به معنای ایمنی و آرامش قلب [۷]
مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱، ص۱۴۹.
و خاطر جمع بودن است. امن و امانة و امان در اصل به یك معنى‌اند. [۸]
راغب أصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۹۰.
«وَ إِذْ جَعَلْنَا الْبَیتَ مَثابَةً لِلنَّاسِ وَ أَمْناً؛ [۹]
بقره/سوره۲، آیه۱۲۵.
خانه کعبه را براى مردم مرجع و ایمنى قرار دادیم»، «مَنْ دَخَلَهُ كانَ آمِناً» [۱۰]
آل عمران/سوره۳، آیه۹۷.
«رَبِّ اجْعَلْ هذا بَلَداً آمِناً» [۱۱]
بقره/سوره۲، آیه۱۲۶.
[۱۲]
قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۱۲۳.
۳ - امنیت حیوانات در حرمحضرت ابراهیم (علیه‌السّلام) بعد از بناى خانه كعبه امنیت شهر مكه را از خداوند درخواست نمود و خدا دعاى ابراهیم (علیه‌السّلام) را اجابت كرد و آن را یك مركز امن قرار داد كه هم مایه آرامش روح و امنیت اجتماع مردمى است كه به آن مى‌آیند و از آن الهام مى‌گیرند و هم از نظر قوانین مذهبى، امنیت آن چنان محترم شمرده شده كه هر گونه جنگ و مبارزه در آن ممنوع است. مخصوصا در اسلام كعبه بعنوان یك مامن و پناهگاه شناخته شده، و حتى حیوانات این سرزمین از هر نظر باید در امنیت باشند و كسى مزاحم آنها نشود، افراد انسانى كه به آن پناه مى‌برند نیز در امان هستند حتى اگر قاتل و جانى باشند، نمى‌توان متعرض آنها شد، ولى براى این كه این احترام خاص خانه كعبه مورد سوء استفاده قرار نگیرد، و حق مظلومان پایمال نگردد اگر افراد جنایت‌كار و مجرمى به- آن پناهنده شوند دستور داده شده آنها را از نظر آب و غذا در مضیقه قرار دهند، تا مجبور گردند آنجا را ترك گویند، و آنها را به کیفر برسانند. [۱۳]
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۳، ص۳۱.
امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: هر کس داخل حرم شود و هر حیوانی از وحوش و پرنده در آن داخل شود، در ایمن است تا از آن خارج گردد. [۱۴]
حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، ج۱، ص۱۲۴.
[۱۵]
کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۴، ص۲۲۶.
گفتنی است که جمله «من دخله کان آمنا» جمله خبریه به معنای انشاء امر است.۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حیوانات در حرم». |